الکترو موتورهای ضد انفجار با دانش فنی ABB

زمانی که کار در مناطق خطرناک و مناطقی بالقوه انفجاری، مطرح میشود، اغلب تقاضا برای الکتروموتورهای خاصی مانند موتورهای ضد انفجار وجود دارد.

الکتروموتورهای تولیدی در شرکت موتوژن مطابق با استانداردهای IEC60079-0 و IEC60079-1 طراحی و تولید شده، دارای گواهینامه ATEX بوده و منطبق بر استاندارهای ضدانفجاری بین المللی می باشد. این الکتروموتورها مناسب برای استفاده در zone1 و zone2 انفجاری در کلاس دمایی T4، در سطح حفاظت Gb و گروه گازی IIC می باشد.

از مراحل اولیه طراحی تا ساخت محصول نهایی، شرکت موتوژن مفتخر به ساخت الکتروموتورهایی است که عملکرد، کارایی و قابلیت اطمینان بالایی را ارائه می دهند، بدون اینکه ایمنی مربوط به محیطهای گازی را در طول چرخه عمر خود به خطر بیندازند. ویژگی الکتروموتورهای موتوژن، کیفیت بالای مواد مصرفی از لمینیشنهای روتور و استاتور تا مواد ریخته قطعات چدنی، طراحی قابل رقابت با شرکت های تولید کننده ی الکتروموتورهای ضدانفجاری مطرح دنیا و ... می باشد.

الکتروموتورهای ضدانفجار موتوژن به گونه ای طراحی و ساخته شده اند که در برابر فشار ناشی از انفجار در داخل الکتروموتور مقاوم بوده و از انتشار شعله به خارج محفظه ی الکتروموتور جلوگیری می کنند.

سایر پارامترهای کاربردی الکتروموتورهای ضدانفجار تولید شده در شرکت موتوژن مانند سرعت، توان، سایز فریم، راندمان و... منطبق بر استانداردهای IEC60034-1، IEC60034-30-1، IEC60034-5 و ... سایر پارتهای مرتبط استاندارد بین المللی IEC60034 می باشد. در زیر لیستی از صنایعی که در آنها از الکتروموتورهای ضد انفجار استفاده میشود آورده شده است:

• صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
• صنایع رنگ سازی
• صنایع الکل سازی
• صنایع نظامی و هسته ای
• صنایع شیمیایی
• انتقال گازها
• جایگاه پمپ CNG
• جابجایی سوخت
• پمپ بنزین
• معادن زغال سنگ

انواع الکتروموتورهای ضد انفجار بر اساس Zone

همانطور که در تصویر زیر مشاهده مي‌شود در zone0  هيچ نوع الكتروموتوري استفاده نمي‌شود. الكتروموتورهاي مورد استفاده در zone1 مي‌توانند در zone2 نيز مورد استفاده قرار گيرند در حالي كه الكتروموتورهاي zone2نمیتوانند در zone1 مورد استفاده قرار گيرد. 

در زیر تعریف Zone های مختلف آورده شده است:

 Zone0: محيطي است كه در آن مخلوط قابل انفجار (اكسيژن و سوخت) به صورت دائم و يا براي مدتهاي طولاني وجود خواهد داشت.

Zone1: محيطي است كه در آن احتمال وجود مخلوط قابل انفجار در شرايط كار نرمال وجود دارد.

Zone2: محيطي است كه در آن احتمال وجود مخلوط قابل انفجار در شرايط كار نرمال وجود ندارد واگر وجود داشته باشد (در شرايط FAULT) زمان آن خيلي كوتاه خواهد بود.

نحوه ی علامت گذاری الکتروموتورهای ضدانفجار

نوع حفاظت انفجاری الکتروموتورهای تولید شده در شرکت موتوژن از نوع EExd می باشد. در الکتروموتورهای ضدانفجار نوع EExd محفظه الکتروموتور به گونه ای طراحی شده است که انفجار احتمالی (که در داخل محفظه ی الکتروموتور رخ میدهد) نمی تواند از داخل الکتروموتور به فضای انفجاری بیرون الکتروموتور منتقل شود. محفظه ی این الکتروموتورها باید در برابر هر گونه فشار ناشی از انفجار داخلی الکتروموتور مقاومت کند همچنین در صورت بروز انفجار باید محفظه بدون آسیب باقی بماند. شکل، طول و شکاف بین مجموعه قطعاتی که با هم مونتاژ میشوند، در محل شفت، ورودی های کابل و غیره ، باید طوری طراحی شود که بتواند شعله های انفجار احتمالی را خفه کند و گازهای داغ ناشی از انفجار داخلی را پیش از نشت به بیرون خنک کند.

در الکتروموتورهای ضدانفجار کار بر روی لوازم جانبی اجزا محفظه فقط با استفاده از ابزارهای تعیین شده مجاز است. ورودی های کابلها باید الزامات این نوع محافظت را داشته باشند. دمای سطح خارجی الکتروموتور نباید بیش از دمای خود اشتعالی جو انفجاری ناحیه ای باشد که الکتروموتور در آنجا نصب خواهد شد.

عملکرد الکتروموتورهای ضدانفجاری

1. یک سطح موتور در حین کار آنقدر داغ شود که باعث مشتعل شدن بخار، گاز و یا گرد و غبار اشتعال پذیر موجود در محیط شوند.
2. اشتعال ایجاد شده در داخل الکتروموتور به بیرن محفظه نشت کند. (در مورد الکتروموتورهای نوع EExd)

بنابراین، در مورد الکتروموتورهای ضد انفجار علاوه بر پارامترهای کاربردی مانند سرعت، توان، سایز فریم، راندمان و... پارامترهای دیگری که مربوط به روشهای محافظت از انفجار میشود در طراحی و ساخت این نوع الکتروموتورها در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال اگر در محیط بسته مورد نظر بخارها و گازهای قابل اشتعال وجود داشته باشند برای نوع حفاظت e، (IEC60079-7) باید از تولید جرقه در داخل محفظه الکتروموتور جلوگیری شود در حالی که در مورد نوع حفاظت d باید شعله احتمالی تولید شده در داخل الکتروموتور به بیرون محفظه نشت نکند. موتورهای ضد انفجار بسته به میزان کارایی و توانایی معمولاً در مقابل خوردگی و گرم شدن بیش از حد مجاز مقاومت می کنند. نوع ساخت و طراحی اتصالات الکتروموتور ضد انفجار نوع d و فلنج های آنها به گونه است که در برابر نفوذ شعله دارای پایداری مناسبی هستند.

از آنجا که تماس گازها و بخارها با قابليت بالقوه انفجار با يک سطح داغ هم مي تواند باعث انفجار آنها گردد ضروری است که ماکزيمم دماي سطحي داخلي و خارجي موتورهايي که در مناطق خطرناک نصب مي شوند نيز تحت کنترل باشد. ماکزيمم دماي سطحي موتور مي بايستي حداکثر برابر 80% دماي احتراق مخلوط گازي موجود در محيط انتخاب شود. مطابق با استاندارد IEC و  EN الکتروموتورهاي ضد انفجار بر اساس ماکزيمم دماي سطحي به 6 گروه تقسيم زير مي شوند: